لیتواستراتیگرافی، میکروفاسیس و محیط رسوبی سازندهای دلیچای و لار در برش ایور واقع در غرب جاجرم

نهشته های ژوراسیک در ایران در منطقه ساختاری البرز شرقی – زون بینالود- شامل سازند شمشک (ژوراسیک زیرین ) ، سازند دلیچای (ژوراسیک میانی) و سازند لار (ژوراسیک بالایی) می باشد. جهت بررسی و مطالعه رخساره ها و محیط رسوبی نهشته های ژوراسیک ، برش چینه شناسی در منطقه ایور (کوه بابا) در 15 کیلومتری غرب جاجرم تهیه گردید. ضخامت واحدهای موجود در برش الگو بطور کل 17/389 متر بود که شامل قسمتی از ماسه سنگ سازند شمشک باضخامت 32/26 متر و مارن و آهک های مارنی سازند دلیچای با ضخامت 21/124 متر و آهکهای چرتیفری و نودولار و دولومیتی سازند لار با ضخامت 64/238 متر می باشند. در قاعده برش قسمتی از ماسه سنگ سازند شمشک وجود دارد که مارنهای سبز و خاکستری دارای پوشش سازند دلیچای بطور همشیب برروی آن قرار می گیرند و بعد از آن مارن ها ، به طور همشیب به آهک های مارنی و چرتی تبدیل شده و سپس با گذر تدریجی به آهک های ضخیم لایه و توده ای چرت دار سازند لار تغییر لیتولوژی می دهند و تا راس برش آهک های لار وجود دارند. از برش مورد نظر تعداد 115 نمونه دستی برداشت گردید و بعد از تهیه مقطع نازک در آزمایشگاه مطالعات میکروسکوپی انجام و مورد بررسی و تحقیق قرار گرفتند . نتایج مطالعات میکروسکوپی و تطبیق آنها با مطالعات صحرایی به صورت زیر می باشند: 8 رخساره میکروسکوپی مربوط به سازند دلیچای و 27 رخساره مربوط به سازند لار می باشند. رسوبات و سنگ های رسوبی مربوط به سازند های دلیچای و لار بر اساس مطالعات انجام شده در یک پلتفرم کربناته از نوع رمپ همشیب (هموکلینال) و در چهار مجموعه رخساره ای سنگی کربناته نهشته شده اند که این مجموعه ها بر اساس مدل ارائه شده ی رمپ کربناته فلوگل (1982-2004) عبارتند از: 1-مجموعه رخساره ای a : حوزه ی عمیق (basin) شامل پنج رخساره . 2- مجموعه رخساره ای b : رمپ خارجی (outer ramp) شامل سه رخساره . 3-مجموعه رخساره ای c : رمپ میانی (mid ramp) شامل 21 رخساره . 4- مجموعه رخساره ای d : رمپ داخلی (inner ramp) شامل 6 رخساره. طبق مطالعات و بررسی های انجام شده ، فرآیند های دیاژنتیکی که بر روی سنگ های کربناته سازند های دلیچای و لار در برش مورد مطالعه تاثیر گذار بوده شامل :میکریتی شدن ، سیمانی شدن، میکرواسپار ، رگه و رگچه های کلسیتی ، سیلیسی شدن و دولومیتی شدن می باشند.